Konspekt zajęć w Tleniu

Temat: „Studium zagospodarowania obszaru ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań krajobrazowych”

Organizacja zajęć
Praca w zespołach 4-osobowych. Ze względu na złożoność prac (rysunki indywidualne i zespołowe) każdy zespół powinien mieć lidera koordynującego pracę, dbającego o jej efektywność, kompletność i terminowe zakończenie wszystkich zadań. Liderzy powinni ustalić między sobą terminy konsultacji poszczególnych zespołów.

Problematyka zajęć – opis zadań

Zadania 1. INWENTARYZACYJNO-ANALITYCZNE (4 zadania indywidualne)

1.1. Inwentaryzacja użytkowania i zagospodarowania terenu
(bez układu transportowego i infrastruktury technicznej)
Wydzielenie terenów:
w ujęciu funkcjonalnym, czyli o jednorodnym użytkowaniu, oznaczonym kolorem zgodnie z przepisami, np.: rolnicze, leśne, mieszkaniowe, rolniczo-mieszkaniowe (zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych), usługowe, sportowo-rekreacyjne, przemysłowe i składowe, komunikacyjne, infrastruktury technicznej,
w ujęciu fizycznym, czyli z dalszym podziałem wg sposobów zagospodarowania, oznaczonym odcieniem, odmianą koloru, deseniem albo innym oznaczeniem, i tak: zabudowa – kolor intensywny, pozostała część przynależnej do tej działki – ten sam kolor „blady”, zabudowa jednorodzinna / wielorodzinna – zróżnicowanie wg przepisów, liczba kondygnacji – cyfrą rzymską, jednokondygnacyjne hale, stodoły – wysokość cyfrą arabską ...m, grunt orny (rola) – kolor żółty ciepły, łąka, pastwisko – żółty chłodny (cytrynowy lub z domieszką zieleni);
w ujęciu fizycznym, o sposobie zagospodarowania oznaczonym kolorem zgodnie z przepisami: wody, zieleń urządzona (ZP, ZC, ZD) oraz jasnozielone ZI – zieleń inna – nieleśna, nieurządzona.
Opisać obiekty usługowe symbolami literowymi stosowanymi w urbanistyce (UH – usługi handlu, UG – usługi gastronomii) albo słownie (np.: ośrodek wczasowy, tartak).
Podstawy: wizja terenu; pomocniczo: mapy: topograficzna i syt-wys.

1.2. Inwentaryzacja i analiza układu transportowego i infrastruktury technicznej
Drogi wg zarządcy i kategorii funkcjonalnej (krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne) i wg kategorii technicznych (utwardzone, nieutwardzone, ewent. klasa techniczna), parkingi, linie transportu publicznego.
Wodociągi, kolektory sanitarne, i przepompownie ścieków.
Linie elektroenergetyczne wg napięcia i transformatory.
Źródła: mapy ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Osie, mapy syt.-wys. 1:1000, wizja w terenie (nawierzchnie dróg).

1.3. Waloryzacja przyrodnicza
Spadki terenu w 2-3 przedziałach.
Tereny podmokłe i o wysokim poziomie wód gruntowych (np. łąki z rowami melioracyjnymi).
Tereny o mikroklimacie niekorzystnym dla ludzi (inwersyjne, północne o nachyleniu >5%).
Obszary chronionej przyrody wg rodzaju ochrony.
Gleby o wysokiej (III i wyższej) i średniej (IV) klasie przydatności rolniczej.
Dostępność rekreacyjna jezior od strony: lądu (dobra, średnia, zła), wody (dobra, średnia, zła).
Podstawy: mapa topograficzna i znajomość geografii, mapy ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Osie, mapy syt.-wys. 1:1000 (klasy gleb), wizja w terenie.

1.4. Waloryzacja krajobrazu i innych wartości kulturowych – cz. I. Podział na jednostki architektoniczno-krajobrazowe wg ukształtowania i pokrycia terenu. Zabytki i inne wartości kulturowe
Ukształtowanie – tereny: płaskie, faliste, pagórkowate, stokowe (oznaczenia: desenie, np. kreskowanie, oznaczeniem jednej kategorii może być brak desenia)
Pokrycie, np.: leśne, łęgowe, rolne – grunt orny, rolne – łąkowo-pastwiskowe, zabudowa wiejska, zabudowa industrialna
Zabytki i inne wartości kulturowe
Źródła: mapa topograficzna (ukształtowanie), wynik zadania 1.1. (pokrycie terenu - zgeneralizowane), mapy ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Osie (zabytki)
Uwaga: na tę mapę będą nanoszone wyniki zadania 2.

Zadanie 2. INWENTARYZACJA I ANALIZA KRAJOBRAZU (zadania indywidualne)
Widoki i panoramy w obrębie obszaru, z obszaru na zewnątrz, z zewnątrz na obszar. Każdy student wykonuje minimum 2 widoki (w kącie widzenia 90º) albo 1 panoramę (180º), jednak może zajść potrzeba wykonania większej ich liczby, tak by ich suma dobrze oddawała charakter terenu i inwentaryzowała wszystkie wartościowe i charakterystyczne widoki lub panoramy.
Każdy widok lub panoramę wykonuje się w 2 ujęciach:
Inwentaryzacyjnym – zdjęcie, a jeszcze lepiej rysunek ilustrujący widok/panoramę „jak widać”
Analitycznym – z oznaczeniami graficznymi (np. kolorami, deseniami, obwódkami, symbolami z odnośnikami) elementów, np. motywu, tła, przedpola ekspozycji, rdzenia, dominanty, subdominant, akcentów, punktów, osi i ciągów widokowych itp. oraz ze zróżnicowaniem elementów o wartościach wybitnych (zielone), dość wysokich (niebieskie) i dysharmonijnych, szpecących (czerwone).
Wszystkie oznaczone elementy i miejsca wykonywania widoków/panoram wraz z kierunkami (kątem) patrzenia należy nanieść na rysunek 1.4. jako jego „cześć II”). Przed nanoszeniem tych elementów należy ustalić jednolite oznaczenia graficzne.

Zadanie 3. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ (zespołowo)
Suma informacji z dotychczasowych opracowań, ograniczonych do istotnych dla oceny możliwości przekształceń, w tym zabudowy. Nakładające się na tym samym obszarze informacje tak samo rzutujące możliwości przekształceń (np. tereny podmokłe i zły mikroklimat – wykluczające zabudowę) wskazane jest połączyć w jedno oznaczenie odpowiednio opisane w legendzie. Koncentrację wartości krajobrazowych można zgeneralizować, np. w „obszar o wysokich wartościach kulturowych” (na tym m. in. polega synteza), jednak niektóre elementy, np. wybitny dominantę, warto pozostawić oznaczoną.
Uwarunkowania wynikające ze stanu istniejącego uzupełnić o uwarunkowania przyszłe, np. przewidziane utwardzenia dróg (z map i tekstu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Osie).
Do wykonania opracowania można wykorzystać jedną z map 1.1. – 1.3. przez jej uzupełnienie.

Zadanie 4. ANALIZA MOŻLIWOŚCI PRZEKSZTAŁCEŃ
Określenie terenów przydatnych w stopniu wysokim i umiarkowanym dla różnego rodzaju użytkowania i zagospodarowania, w tym zabudowy, np. dla:
zabudowy: mieszkaniowej (mieszkaniowej z usługami), przemysłowej, rekreacyjnej;
rekreacji bez zabudowy (określić możliwe rodzaje zagospodarowania albo ich brak)
rolnictwa, leśnictwa, funkcji środowiskotwórczych.
Dla terenów, które mają kilka różnych przydatności (w ww. stopniach), należy wszystkie je zaznaczyć. W tym zadaniu nie dokonuje się jeszcze wyborów, podaje się obiektywne oceny.

Zadanie 5. ANALIZY KRAJOBRAZOWE WIDOCZNOŚCI I EKSPOZYCJI ZABUDOWY
Jest to najistotniejsza część ćwiczenia. Dla terenów wskazanych w zadaniu 4. jako przydatne do zabudowy należy zbadać widoczność i stopień ekspozycji zabudowy (np. duża/całkowita, fragmentaryczna/nieznaczna) zależnie od liczby kondygnacji np. 1,5, 2,5, 3,5), rysując przekroje terenów w charakterystycznych miejscach, zwłaszcza w widokach zinwentaryzowanych w zadaniu 2. i pokazując te widoki z wrysowanymi wariantami zabudowy.

Zadanie 6. WYTYCZNE – WNIOSKI DO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DOT. KSZTAŁTOWANIA KRAJOBRAZU, W TYM ZABUDOWY
Jest to kontynuacja zadania 4. uwzględniająca wyniki zadania 6. W oparciu o nie należy określić, jaki rodzaj zabudowy,o jakich cechach (wysokości, gabaryty, rodzaj i kąt nachylenia dachu, kolorystyka) i na jakich terenach uznaje się za dopuszczalny. Tereny przydatne określone w zadaniu 4. tu można zawęzić. Można wyznaczyć tereny z zakazem zabudowy ze względów krajobrazowych. Spośród terenów o możliwych różnych funkcjach można dokonać wyboru, można też pozostawić oznaczenie wielorakiej przydatności tam, gdzie brak jest przesłanek do dokonania wyboru.
Dla terenów o dopuszczalnej zabudowie należy wskazać sposób dojazdu i dojścia oraz doprowadzenia sieci infrastruktury technicznej, w razie potrzeby projektując nowe drogi o szerokości w liniach rozgraniczających zgodnie z przepisami.
Należy używać oznaczeń jak w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (obowiązująca i nieprzekraczalna linia zabudowy i inne).
Zadanie 6. można wykonać na tym samym rysunku, co zadanie 4., jeżeli pozwoli na to zawartość merytoryczna ich treści, a grafika pozwoli na czytelność. Przeważnie jednak czytelność wymagać będzie odrębnego rysunku.

Materiały:
Otrzymywane: Mapy topograficzne w skali 1:2500 (kserograficzne powiększenia z 1:10000, co powoduje zniekształcenia) – do wykonania rysunków, w skalach: 1:5000 i 1:10000 – pomocniczo.

Do skopiowania z płyt CD:
Płyta 1
Fotografie 6 rysunków Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Osie (dla każdego rysunku całość, fragment z Tleniem i kolumny legendy)
Płyta 2
Tekst Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Osie – opracowanie wstępne
Inne opracowania
Zeskanowane fragmenty map topograficznych w skali 1:10000 (w nazwie pliku nr tematu)
Tekst niniejszego konspektu

Do wglądu:
Mapy syt.-wys. 1:1000 i topograficzne 1:25000
Tekst (bez demografii) i wydruki ww fotografii 6 rysunków Studium uwarunkowań ...
Oznaczenia kolorystyczne do stosowania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
PN-B-01027 – oznaczenia graficzne do stosowania m.in. w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
J. Bogdanowski, Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, 1976 (rysunki – przykłady analiz krajobrazu)
Foldery (ścieżki rekreacyjne w gminie Osie)

Warunki zaliczenia: obecność i praca na zajęciach w Tleniu, oddanie kompletu rysunków i uzyskanie za każdy z nich pozytywnej oceny.

Kryteria zaliczenia
1.Kompletność
2.Poprawność merytoryczna
3.Czytelność i logika grafiki
4.Walory kompozycyjno-estetyczne prac